Schuldhulp aan dak- en thuislozen kan beter

In de afgelopen paar jaar hebben de grote gemeenten een indrukwekkende prestatie geleverd als het gaat om ondersteuning aan dak- en thuislozen. In bijvoorbeeld Rotterdam nam het aantal buitenslapers in de afgelopen drie jaar af van ongeveer 350 naar 15! Mede ingegeven door het Wmo-denken dat iedereen meedoet, bieden inmiddels alle grote gemeenten aan dak- en thuislozen individuele trajectplannen aan die ze weer op weg helpen op de terreinen wonen, dagbesteding, zorg en inkomen.

Omdat zeker driekwart van de (ex)dak- en thuislozen zich in een problematische schuldsituatie bevindt, is het van groot belang dat er de gemeente ook effectieve schuldhulpverlening aanbiedt. Om gemeenten op weg te helpen deze te organiseren hebben we in juni als Hiemstra & De Vries een discussiemiddag georganiseerd over dit onderwerp. Om het belang van effectieve schuldhulp aan deze specifieke groep te onderstrepen, hebben Jetta Klijnsma (staatssecretaris SZW) en Jet Bussemaker (staatssecretaris VWS) de bijeenkomst samen geopend. In het eerste deel van de bijeenkomst heb ik ons rapport Meedoen zonder schulden (hoe vergroten we de effectiviteit van de schuldhulpverlening aan dak en thuislozen) gepresenteerd. Ook presenteerde Connie Mensink (Universiteit Nijmegen) de beschrijving van het werkproces van het Utrechtse Stadsgeldbeheer. In het tweede deel van de bijeenkomst hebben medewerkers uit de maatschappelijke opvang en de schuldhulpverlening met elkaar nagedacht over de vraag ' wat er nodig is om de schuldhulp aan dak en thuislozen te verbeteren'. De resultaten daarvan kan je onder meer vinden in het verslag dat we hier van maakten en dat staat op de site van Hiemstra & De Vries.

Ik hoop dat ons rapport en de converentie bijdragen aan enthousiasme bij gemeenten om de schuldhulp aan deze kwestbare groep te verbeteren. Want het is helemaal niet zo ingewikkeld om de effectiviteit van de schuldhulp aan deze kwetsbare groep te verbeteren. Wel vraagt het om een doordachte visie op het aanbod aan dak- en thuislozen (welke intstrumenten zetten we in welke gevallen in en tegen welke voorwaarden). Hun vaak afwijkende schuldenpakketten (veel leefstijboetes van het CJIB, schulden bij corporaties etc.) en vaak geringen bureaucratiche vaardigheden (moeite om afspraken na te komen of formulieren in te vullen) leiden ertoe dat ze in de huidige werkprocessen van de schuldhulpverlening vastlopen. Intensievere begeleiding, concrete samenwerkingsafspraken tussen schuldhulp en maatschappelijke opvang (wie doet wat wanneer) en waar nodig de inzet van instrumenten zoals beschermingsbewind leiden zonder veel overhoop te halen al snel tot effectievere schuldhulp. En dat is precies waar behoefte aan is nu gemeenten zulke mooie succesen boeken om dak- en thuislozen op de terreinen wonen en dagbesteding weer perspectief te bieden.

In Wmo-magazine van juni 2009 hebben we de belangrijkste aanbevelingen uit ons rapport samengevat. Het artikel is eveneens te vinden op de site van Hiemstra & De Vries.